व्यक्तिनिष्ठ विरुद्ध वस्तुनिष्ठ कसोट्या

 

व्यक्तिनिष्ठ विरुद्ध वस्तुनिष्ठ कसोट्या

कसोट्या ह्या विद्यार्थ्यांची मानसिक/ शारीरिक क्षमता, समस्या सोडवण्याची कौशल्ये, विषय ज्ञान, खेळातील कौशल्य  इत्यादींचे मूल्यमापन करण्याची प्राथमिक आणि मूलभूत पद्धत आहे तसेच विद्यार्थ्याना खेळासाठी/ स्पर्धेसाठी निवडण्याचा  सर्वोत्तम मार्ग आहे. या कसोट्या शिक्षकांना  त्यांचे विद्यार्थी किती हुशार आणि कुशल आहेत हे समजून घेण्यास मदत करतात. 

कसोट्या व्यक्तिनिष्ठ आणि वस्तुनिष्ठ दोन्हीही प्रकारच्या असू शकतात. वस्तुनिष्ठ कसोट्या तांत्रिक कौशल्ये आणि योग्यतेचे मूल्यमापन करतात तर व्यक्तिनिष्ठ कसोट्या विषयांच्या संकल्पनात्मक आकलनाचे मूल्यमापन  करतात. वस्तुनिष्ठ कसोट्या बहु-निवडीच्या स्वरूपाच्या असतात जिथे प्रत्येक प्रश्न निवडण्यासाठी चार अद्वितीय उत्तरांसह येतो, तर व्यक्तिनिष्ठ चाचण्यांमध्ये प्रश्नांमध्ये विचारलेल्या संकल्पनेचे तपशीलवार वर्णन लिहिणे समाविष्ट असते.

शिक्षक वस्तुनिष्ठ किंवा व्यक्तिनिष्ठ कसोट्या घेत असले तरीही  त्यांनी त्यांच्या मूल्यमापन कसोट्या अशा प्रकारे तयार केल्या पाहिजेत की विद्यार्थ्यांकडून आवश्यक असलेल्या सर्व कौशल्यांचे मूल्यमापन करतील.  या कसोट्या फार कठीण किंवा खूप सोप्या नसाव्यात आणि विद्यार्थी प्रश्नांबाबत/कौशल्य संपादन करण्याबाबत कसे विचार करतात आणि त्यांच्याकडे कसे पाहतात याचे मूल्यांकन केले पाहिजे.

व्यक्तिनिष्ठ कसोट्यांचे फायदे आणि तोटे

व्यक्तिनिष्ठ कसोट्यांचे  मुख्य फायदे 

1. विद्यार्थ्यांच्या ज्ञानाचे तसेच कौशल्य संपादन करण्याच्या क्षमतेचे मूल्यमापन करते परंतु शिक्षकाने विद्यार्थ्यांचे कौशल्य समजावुन घेण्याची तसेच कौशल्य संपादन करण्याची क्षमता समजून घेतली पाहिजे. 

2. प्रत्येक विद्यार्थ्याला स्वतःच्या या आधारित प्रतिसाद देण्याची मुभा देते. 

3. विद्यार्थ्यांच्या ज्ञानाच्या आकलन, कौशल्य संपादन, वृत्ती, दृष्टिकोन इत्यादी बाबींची लेखी किंवा प्रात्यक्षिक

    स्वरूपात मूल्यमापन करता येते. 

 व्यक्तिनिष्ठ कसोट्यांचे तोटे 

1. व्यक्तिनिष्ठ कसोट्या वेळ खाऊ असतात त्यामुळे विशेषता: लेखी स्वरूपाच्या कसोट्यांमध्ये विद्यार्थ्यांना    प्रयत्न करण्यासाठी पुरेसा वेळ दिला पाहिजे

2. व्यक्तिनिष्ठ कसोट्या तयार करण्यासाठी खूप प्रयत्न करावे लागतात कारण विषय तज्ञांना योग्य प्रकारचे प्रश्न यायला हवेत

3. व्यक्तिनिष्ठ कसोट्या पारंपारिक पद्धतीने ऑफलाइन आयोजित कराव्या लागतील, कारण ऑनलाइन कसोट्या तयार करणे कठीण असू शकते

वस्तुनिष्ठ कसोट्यांचे फायदे आणि तोटे

वस्तुनिष्ठ कसोट्यांचे अनेक फायदे आणि तोटे देखील आहेत. काही फायदे पुढीलप्रमाणे.

1. ऑनलाइन किंवा ऑफलाइन सहजपणे आयोजित केले जाऊ शकते

2. वेळ मर्यादीत करणे सोपे आहे आणि प्रयत्न करण्यासाठी पुरेसा वेळ देखील देता येतो. 

3. एका विषयाच्या अनेक संकल्पनांसाठी कसोटीतमोठ्या संख्येने  प्रश्न समाविष्ट करू शकतो.

4. गुणांचे मूल्यांकन करणे आणि सादर करणे सोपे आहे.

5. एकावेळी परीक्षेत मोठ्या संख्येने विद्यार्थ्यांना सामावून घेतले जाऊ शकते

6. हे पूर्णपणे निःपक्षपाती आहे

 वस्तुनिष्ठ चाचणीचे तोटे

वस्तुनिष्ठ चाचणीचे खालील तोटे आहेत

1. हे विद्यार्थ्यांचे सखोल ज्ञान तपासू शकत नाही. 

2. कसोट्या विद्यार्थ्यांच्या लेखन कौशल्याचे मूल्यमापन करत नाही. 

3. विद्यार्थी प्रश्नांची उत्तरे देताना अंदाज लावू शकतात बऱ्याच वेळा विद्यार्थ्यांच्या ज्ञानाची पातळी अचूकपणे समजू

    शकत नाही.